Een belevenis van Andries Hiemstra met Para’s, opgetekend door Theo Hiemstra.
Friesland en het hele noorden van Holland bleven gespaard van het ergste oorlogsgeweld, dit deel van Holland was de “broodmand” van Duitsland.
Al het voedsel hier geproduceerd door ons ging naar Duitsland terwijl het zuiden van Nederland omkwam van de honger.
We zorgden wel eerst voor ons zelf, om die reden werd hier geen honger geleden.
Onze eerste kennismaking met de oorlog waren de 1000 bommenwerpers die elke nacht overvlogen vanuit Engeland en hun bommen in Duitsland lieten vallen.
Het was een constant gedreun in de lucht, eerst heen naar Duitsland, en dan terug naar Engeland.
De Duitser waren met luchtafweer geschut steeds doende ze uit de lucht te schieten wat soms lukte. Op sommige nachten verloren de geallieërden 6 tot 8% van hun vliegtuigen en deze keerden niet terug naar hun basis.
Dat betekende dat ze waren vermist en dus door een ander vliegtuig met bemanning moesten worden vervangen.
Sommige van deze bemanningen waren hier in Aylmer, waar wij nu wonen, getraind bij wat nu Ontario Police College wordt genoemd.
Oorlog is een verschrikelijk iets, duizenden piloten en bemanningsleden werden gedood terwijl ze probeerden ons te bevrijden. Onze vrijheid werd duur betaald met hun levens. laten we dat nooit vergeten en dankbaar daarvoor zijn.
Ik ben geboren midden in de oorlogsjaren dus weet er niets van . maar ik heb mijn broer gevraagd naar zijn ervaringen over deze jaren.
Hij heeft het opgeschreven ten behoeve van een documentaire film bij ons op een meeting in de buurt.
Zijn verslag was in het Nederlands als ondertiteling in de documentaire die in Friesland is gemaakt.
Dit alles gebeurde aan het eind van de oorlog.
De Canadese troepen hadden het grootste gedeelte van Nederland bevrijd met de hulp van de andere geallieerde troepen.
De Canadezen kwamen uit het zuiden en de Duitsers waren zich aan het terug trekken.
Op een nacht werden er 700 Franse parachutist soldaten gedropt achter de Duitse linies in onze omgeving.
Dit deden ze om de Duitsers in de rug te kunnen aanvallen en zo te verhinderen dat die nog tijd hadden om bruggen en andere strategische punten te kunnen vernielen en zodat de Canadezen niet verder op zouden kunnen rukken.
Deze dropping van para’s in het donker kostte wel enige slachtoffers.
De para’s moesten dan nog zien hun eenheid te vinden. Ze waren gedropt in acht eenheden in onze omgeving, maar de burger wisten niet wie ze waren en spraken ook geen Frans.
Die zondagnamiddag, waren mijn neef Wytze de Roos en broer Andries naar de kerk geweest voor de middagdienst. Niet één wist wat er nachts gebeurd was want telefoon of radio was er niet.
Maar toen ze liepen, hoorden ze schieten en kogels door de lucht fluiten.
Toen ongeveer had iemand de para’s ondekt en de Duitsers ingelicht. Een gevecht volgde en een Franse soldaat werd gedood en een andere gewond.
Vier werden gevangen genomen door de Duitsers.
Twee para’s waren ontsnapt.
De twee neven vervolgden hun voettocht naar de kerk en hoopten daar meer te horen over de gevechten maar dat was niet zo.
Thuis vertelden ze hun verhaal, Wytze Hiemstra had een paar soldaten het pad over zien steken naar ons bos achter de boerderij.
Dat waren angstige tijden. mensen wisten maar weinig wat er ging gebeuren, ze wisten dat het westen ging winnen maar niet hoe.
Mensen baden veel.
De volgend morgen ging Andries de achterste akker eggen met het paard en zo gereed maken om te planten.
Na een paar rondjes eggen werd het paard onrustig en keek naar de bosjes, hij zag toen de buurjongen praten met de twee para’s die Wytze had gezien de vorige dag. Andries liet het paard alleen en liep er ook heen.
Ze vertelden dat ze Franse para’s waren en verdwaalt waren, ze hadden een kaart en wilden een gids.
Dit was genoeg om ze te vertellen waar ze waren.
De buurjongen kon een beetje Duits en de Fransman ook zo spraken ze met elkaar , maar de buurjongen had zijn bril niet bij zich en kon de kaart niet lezen, dit vulde Andries dus voor hen in en als dank kreeg hij een reep chocola.
Die avond kwamen de para’s met de buurjongen naar onze boerderij en vroegen om water en brood.
Er werd meer chocolade en tabak gewisseld door de para’s. dit gebeurde meerdere avonden en dan verdwenen ze weer in het bos.
Toen werd de Nederlandse ondergrondse gewaarschuwd. Het bleek dat er meer Franse soldaten verstopt waren op meerder plekken en werden later door de ondergrondse bij hun eenheid gebracht en zo verenigd.
Vijf dagen later rolden de Canadese tanks ons dorp binnen en waren we vrij.
Veel dankgebeden werden er die avond gedaan.
Een van de para’s kwam nog terug later om te zien waar hij was geweest en om ons te bedanken.
Wat we hadden gedaan was risico vol, als iemand het had gezien of verteld aan de vijand dan waren we gefussilleerd door de Duitsers.
In de omgeving waren al 20 mannen terechtgesteld door verraad.
Daarom was ieder zeer geheimvol, er waren ook veel Nederlanders die je niet kon vertrouwen.
De operatie Amherst, de landing van de parachutisten leest u hier https://historischevereniginghaule.nl/themas/wereld-oorlog-2e/operatie-amhert